بررسی نقش عناصر آب و هوایی مؤثر بر گسترش جنگل‌های بنه در حوضۀ آبی مُند

بنه از گونه‌های خشکی‌پسند منطقۀ رویشی ایران و تورانی است. کمی مقدار باران و طولانی‌بودن فصل خشک، معمولاً این ناحیه را از سایر نواحی ممتاز می‌کند. هدف از این پژوهش، بررسی آب و هوای رویشی گونه‌های مختلف بنه (کیکم- بنه، بادام- بنه، بنۀ غالب و کُنار- بنه) با استفاده از روش‌های آماری چند‌متغیره در سطح حوضۀ آبی مُند است. برای این منظور، تعداد 26 عنصر آب و هوایی، به‌صورت داده‌های ماهانه، که از نظر شرایط بوم‌شناختی این گونه‌ها از اهمیت بیشتری برخوردارند، از تعداد 18 ایستگاه همدید در سطح حوضه و خارج از آن انتخاب و به‌روش تحلیل مؤلفه‌های اصلی بررسی شد تا ابعاد آرایه از 26 مؤلفه به 3 مؤلفه کاهش یابد. سه مؤلفۀ دمایی، بارشی و بادی به‌ترتیب 3/56، 5/26 و 4/6 درصد و در مجموع 2/89 درصد پراش کل را به خود اختصاص داده‌اند. برای استخراج امتیازات مؤلفه‌ها، نقشۀ شبکه‌بندی‌شدۀ گونه‌های جنگلی بنه بر نقشۀ عناصر اقلیمی منطبق‌‌ و بر اساس آن عناصر مهم اقلیمی مؤثر بر پراکنش بنه‌ تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد، رویشگاه گونه‌های مختلف بنه در این حوضه، نواحی معتدل، نیمه‌گرم و نیمه‌خشک، گرم و نیمه‌خشک، و گرم وخشک است. دامنۀ تغییرات ارتفاعی رویشگاه این تیپ در این حوضه، 900 تا 2600 متر از سطح دریاست. در ناحیۀ گرم و مرطوب حوضه با توجه به شرایط خاص حاکم (ارتفاع کم و رطوبت زیاد) اثری از انواع گونه‌های بنه دیده نمی‌شود.